Kolon ve Rektum Kanseri

Kolon ve Rektum Kanseri (Kolorektal Kanser) – Belirtiler, Nedenler ve Tedavi

Kolon ve rektum kanseri, sindirim sisteminin alt kısmında yer alan kalın bağırsağın hücrelerinde başlayan ve erken teşhis edildiğinde tedavi başarısı yüksek olan bir kanser türüdür. Genellikle polip adı verilen küçük bağırsak içi oluşumlarından gelişir.

Kolorektal kanser, kalın bağırsak (kolon) veya rektum bölgesinde kontrolsüz şekilde büyüyen hücrelerdir. Çoğu vakada poliplerden gelişir. Poliplerin zamanında alınması, kansere dönüşmesini önleyebilir.

• Dışkıda kan (kırmızı veya koyu renkli)
• Bağırsak alışkanlıklarında değişiklik (ishal, kabızlık)
• Karın ağrısı, gaz ve şişkinlik
• Bağırsakların tam boşalmadığı hissi
• İstemsiz kilo kaybı
• Sürekli yorgunluk ve halsizlik
• Demir eksikliği anemisi

Belirtiler uzun süre sessiz ilerleyebilir, bu nedenle tarama testleri hayati önem taşır.

• İleri yaş (50 yaş üstü risk artar)
• Ailesel polip sendromları
• Kolorektal kanser aile öyküsü
• Düşük lifli, yüksek yağlı beslenme
• Obezite
• Sigara ve alkol kullanımı
• Hareketsiz yaşam
• Tip 2 diyabet
• Kronik bağırsak hastalıkları (ülseratif kolit, Crohn)

• Uzun süreli kırmızı et ve işlenmiş et tüketimi
• D vitamini eksikliği
• Fast-food ağırlıklı diyet
• Genetik polip yapısı

En kesin tanı yöntemleri:

• Kolonoskopi: Poliplerin görülmesi ve alınabilmesi
• Gaita (dışkı) gizli kan testi
• Bilgisayarlı tomografi (BT) kolonoskopi
• Biyopsi — Kesin tanıyı sağlar

• Evre 0: Sadece bağırsak iç yüzeyinde
• Evre 1: Bağırsak duvarına yayılmaya başlamış
• Evre 2: Bağırsak duvarını aşmış
• Evre 3: Yakın lenf düğümlerine yayılmış
• Evre 4: Uzak organlara (karaciğer, akciğer) yayılmış

Tedavi kanser evresine göre değişir:

• Cerrahi: Erken evrede en etkili yöntemdir. Kolon veya rektumun bir kısmı çıkarılır.
• Polip çıkarma (Polipektomi): Erken safhada kolonoskopi ile yapılabilir.
• Radyoterapi: Özellikle rektum kanserlerinde sık kullanılır.
• Kimyasal Tedavi (Kemoterapi): Yayılımı engeller veya küçültür.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: Kanserli hücreyi seçen ilaçlardır.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirir.

• Lif açısından zengin beslenme (sebze, meyve, tam tahıl)
• Kırmızı et tüketimini azaltma
• Düzenli fiziksel aktivite
• Şekerli ve işlenmiş gıdaları azaltma
• Bol su içme
• Alkol ve sigaradan uzak durma
• D vitamini seviyelerini kontrol ettirme

• 50 yaş üstünde düzenli kolonoskopi
• Poliplerin erken çıkarılması
• Sağlıklı beslenme ve egzersiz
• Obeziteden kaçınma
• Sigara–alkol kullanmamak